4 yaşına geldiklerinde çocuklar, 3 yaşında
bireyselleşmelerini sağlıklı şekilde tamamlamış olduklarında, ertelemeyi
becerebilen, bekleyebilen, sosyalleşmiş, dünyanın kendinden başkalarıyla da
paylaşılabilen, kuralları tanıyan ve sınırları bilerek kendi sınırlarını da
oluşturmuş bireyler haline gelirler. Tercih ettiği arkadaşları olan, sevdiği
oyun ve oyuncaklara sahip, cinsiyetini ve cinsiyetinin özelliklerini gösteren,
sosyal anlamda daha uyumlu, enerjik, bedensel olarak beceri göstererek
yapabildiği her şeyden keyif alan bir yapıdadır. Günlük olarak davranışlarında
değişiklik gösterebilen yapısı çocukluk özelliğini devam ettiren yapısının bir
parçasıdır.
Motor
beceriler ve bedensel gelişim olarak 4 yaş çocuğu; pedal çevirme, sıçrama,
takla atma, keskin dönüşler, top oyunlarının tamamı gibi beden koordinasyonu ve
hatta denge gerektiren hareketlerde ustalaşmıştır. Daha küçük boncukları daha
ince ipe dizebilme, daha yüksek kuleler oluşturma, kalem tutuşu doğru tutuşa
uygun hale gelmiştir. Örneklere bakarak çizimlerinde şekil taklidi yapabilir. Resim
çizimlerinde renk kullanımı ve çeşitlilik artmıştır. İnsan figürü çizimleri
kafa olmaktan çıkmış, önce çöpten adam, ilerleyen aylarda da hatları belirgin
silüete geçer. Ev figürü dahil kaba olarak çizebilir ve çizdiklerini
adlandırabilir. Çatal ve kaşık kullanımında tam yetişkin becerisi gösterir.
Giysilerini çıkarıp giyebilir, düğme ilikleyebilir ve fermuar çekebilir. Yapabildiklerini
gördükçe kendi öz-bakım süreçlerini hatta yetişkinin yapabileceklerini bile
üstlenmekten hoşlanır. İnatlaşma ve kendi isteğine göre hareket etme özelliği,
bu dönemde, bu sebepten devam eder.
Yakın
zamanlı hafıza kapasitesi artmıştır. Geçmiş deneyimlerini paylaşmaktan
hoşlanır. 4 yaşın sonlarında ev adresini bilebilecek ve söyleyebilecek mental
seviyeye ulaşmıştır. Esprileri anlayabilir ve hatta espri yapabilir. 20’ye
kadar olan sayıları ezbere sayabilir. 1-5 arası sayıları tam olarak bilebilir,
nesnelerle eşleştirebilir. Kelime haznesi arttıkça durumlara uygun olmayan
hatta argo olabilecek sözcükleri keşfettiğinde, kullanmaktan hoşlanır. Bağımsız
davranışları ile dikkat çeker. Korkusuz ve atılgan görünebilir, bazı zamanlarda
ise ebeveynlerinin arkasına saklanacak kadar ürkek davranabilir.
“Akran arayışının, arkadaş sevgisinin üst seviyeye çıktığı
ilk dönemdir. Drama içeren oyunlardan, rol oyunlarından, kılık değiştirmekten
çok hoşlanır. Yaratıcılığının üst seviyeye çıktığı bu dönemde yetişkinleri şaşırtabilir
ve bundan keyif alır. Daha uzun öyküler dinleyebilir. Merak özelliğinin bu
dönemde gelişmesi ile özellikle “neden” sorusunu oldukça sık sorar. Bildiği
şarkıların ve melodilerin sayısı artmıştır. Bunları sergilemekten de keyif
alır.
Her
gelişim evresi kendine ait evrensel özelliklerini içinde barındırır. Aileler bu
gelişim özelliklerini iyi bilirlerse çocuklarını yetiştirirken daha az
zorlanır, daha az şaşırırlar. Çocuğumuza has olmayan ve problem olarak
görülebilen davranışların aslında büyümenin, gelişimin ve birey olmanın yolunda
birer basamak olduğunu fark etmek ve bilmek, ebeveynlerin yolunu
aydınlatacaktır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder